Mantıksal İşleçler (ve, veya, değil)

İlişkisel ifadeleri mantık işleçleri ile birbirine bağlayabiliriz. İsterseniz öncelikle basit mantık kurallarını bir hatırlayalım:

İşleç	Sembolü	Anlamı
ve		Her iki ifade birlikte doğru olunca doğru olur
veya		İki ifadeden birisinin doğru olması yeterli
değil		Doğruysa yanlış, yanlışsa doğruya dönüşür

Şimdi bir örnek uygulama üzerinde mantıksal işleçlerin nasıl çalıştığını görelim:

ve işleci örneği

Örneğin ehliyet kursuna yazılabilmek için gerekli olanlar ile alakalı bir program geliştirelim. Bildiğimiz üzere ehliyet alabilmek için 1) 18 yaşını doldurmak, 2) kurs ücretini karşılamak şeklinde 2 koşul belirtebiliriz. Bu koşulları mantıksal işleçler yardımıyla denetleyelim.

Yukarıdaki paragraftan da anladığımız üzere bu iki koşulun birden doğru olması gerekir. Hangi mantıksal işlecini kullanmalıyız sorusunu "ve" işleci diyerek cevaplandırabiliriz.

Şimdi koda bakalım:

değişken yaş = 20 değişken para = 2500 yaş >= 18 ve para >= 2000

veya işleci örneği

Bu sefer alışverişe çıkacağımızı varsayalım. Alışverişe gidebilmek için ne gerekir? Ya nakit para ya da limiti olan bir kredi kartı. İkisinden birisinin olması bu iş için gereklidir. Mantıksal işleçler yardımı ile bu koşulları denemek istesek ne kullanırız? Çok doğru tahmin ettiniz "veya".

değişken nakitPara = 20 değişken kartLimiti = 150 nakitPara >= 100 ve kartLimiti >= 100

Kodlarımızı TPD editörü üzerinde aşağıdaki kod bölütünü kopyala yapıştır yaparak deneyebiliriz.

Editörün son satırdaki ifade için doğru ya da yanlış değerleri ürettiğine dikkat edelim. Yaş ya da para değerleri üzerinde değişiklik yapabilir, sonuçları gözlemleyebiliriz.

Başka bir örnek

Şöyle başka bir örnek: Kişinin yaşının 20 ile 30 arasında olup olmadığını anlayan programı geliştirelim:

değişken yaş = 20

Burada 2. satırda ve mantıksal işlecini kullanarak bunu başarabiliriz. Bu işleç sağdaki ve soldaki iki ifadenin de birden doğru olması durumunda doğru sonucunu üretecektir. Aksi durumda, yani en az birisinin hatalı olması (yaşın 10, ya da 40 olması gibi) durumunda yanlış sonucunu alıyor olacağız.

Özetleyecek olursak

Yukarıda bahsettiğimiz örnekleri nasıl kodlayacağımıza aşağıdaki tablodan bakabiliriz:

İşleç	Örnek kullanımı	Anlamı
ve	yaş >= 18 ve para >= 2000	Yaş en az 18 ve en az 2000 TL para
veya	nakitPara >= 100 veya kartLimiti >= 100	100₺ den fazla nakit para veya 100₺ den fazla kart limiti
değil	!(yaş >= 18)	Yaş 18'den küçük

document.getElementById("sorunlu").innerHTML += 'yaş >= 20 ve yaş <= 30'; function qsa(sel) { return Array.apply(null, document.querySelectorAll(sel)); } //deneme ismindeki tüm editörler codemirror editorü olacak qsa(".deneme").forEach(function (editorEl) { CodeMirror.fromTextArea(editorEl, { mode: "simplemode", readOnly: true, lineNumbers: true, theme: 'eclipse' }); }); //deneme ismindeki tüm editörler codemirror editorü olacak qsa(".oneline").forEach(function (editorEl) { CodeMirror.fromTextArea(editorEl, { mode: "simplemode", readOnly: true, lineNumbers: false, theme: 'eclipse2' }); });